نکات کلیدی قواعد نگارشی در تولید محتوا

در خط فارسی، نشانه‌ها به عنوان عناصری برای ایجاد ارتباط بین کلمات و جملات، سهولت خواندن و افزودن اطلاعات به متن استفاده می‌شوند. نشانه‌های گوناگونی مانند نقطه، ویرگول، علامت سوال و غیره وجود دارد که کاربرد آنها در زبان‌های مختلف دنیا یکسان نیست. برخی از کاربردی‌ترین نشانه‌ها در تولید محتوای فارسی شامل موارد زیر است:

نقطه(.)
نقطه در پایان جمله‌های خبری ساده و مرکب، جملات امری و پس از حروف اختصاری که نماینده اسم اشخاص باشد، استفاده می‌شود.

ویرگول(،)
ویرگول برای جدا کردن کلمات و جملات کوتاه از یکدیگر استفاده می‌شود.
الف) برای مجزا کردن گروه‌ها و کلمات و پرهیز از تداخل مفاهیم: از بالای کوه، تمام شهر را می‌توان دید.
ب) برای مجزا کردن گروه‌ها زمانیکه خواننده معمولاً مکثی کوتاه می‌کند: شمس تبریزی، شاعر بزرگ ایرانی، علاقه زیادی به سفر کردن داشت.
ج) برای جد‌ا کردن جمله‌های پایه و پیرو: وقتی رسید، هنوز علی در خانه بود. اگر بیایی، او را می‌بینی.
د) برای جدا کردن ساخت‌های دستوری مشابهی که به توالی آمده باشند: دانش‌آموزان، دانشجویان، ورزشکاران و تماشاگران در ورزشگاه جمع شده بودند.
ه) پس از منادا: ای استاد بزرگوار، ما از تو تشکر می‌کنیم.

مردم، به حقوق حیوانات احترام بگذارید.

نقطه ویرگول(؛)
نقطه ویرگول نیز مانند نقطه و ویرگول نشانه مکث است. اما زمان مکث نقطه ویرگول بیشتر از ویرگول و کمتر از نقطه است.
الف) قرار گرفتن بین جمله‌هایی که از نظر دستوری مستقل ولی از نظر معنایی به هم مربوط و مکمل هم‌اند:
مردم کار را دوست دارند؛ چون بدون آن احساس می‌کنند به هیچ کار نمی‌آیند.
شب خوبی بود؛ همه رقصیدند؛ هیچکس به فکر اتفاقات اخیر نبود.

ب) قرار گرفتن بین جمله‌ها یا گروه‌های اسمی که با «از این قرار است»، «شامل این موارد است»، «عبارتند از» و از این قبیل می‌آیند:
شرایط عضویت در باشگاه کتابخوانی شامل این موارد است: عضویت در کانال تلگرامی؛ داشتن سابقه خرید کتاب؛.

دو نقطه (:)
دو نقطه نیز مانند نقطه، ویرگول و نقطه ویرگول نشانه درنگ است و برای توضیح در مورد آنچه بیان شده می‌آید. این نشانه به معنی «زیرا‌‌‌» و «چونکه» و الفاظی به این معنی است:
علی به باشگاه نرفت: دستش شکسته بود.
دو نقطه را قبل از نقل قول نیز می‌آورند: سعدی در گلستان چنین گفته است: «نصیحت از دشمن پذیرفتن خطاست».

پرانتز()
الف) برای آوردن توضیح معادل و هم معنی آن چیزی که قبل از پرانتز ذکر شده و به معنی «یا» و «یعنی» است: کتاب سعدی (گلستان) اثری ارزشمند است.
ب) برای آوردن توضیح جانبی و تکمیلی که اهمیت آن کمتر از مطلبی است که قبلاً عنوان شده:
پسرعموی او (همان که دیروز به مسافرت رفته و به تازگی درسش را تمام کرده است).
ج)برای توضیح اطلاعات کتابشناختی در هنگام نقل قول مستقیم یا غیرمستقیم:
هر خواننده‌ای حد معنی از اصوات موسیقی را می‌تواند بخواند (خالقی، ١٣٧٣).
د) برای استفاده اختیاری از کلمه یا عبارتی: فاصله این بندر تا بندر بعد چند گره (دریایی) است؟

علامت نقل قول (گیومه) (« »)
الف) برای بیان نقل قول: به گفته بیل گیتس: « اگر فقیر به دنیا بیایی، تقصیر تو نیست؛ اما اگر فقیر از دنیا بروی، تقصیر توست!»
ب) هنگامی که کلمه‌ای نامتعارف یا کم کاربرد باشد؛ علامت نقل قول در این حالت برای جلب توجه خواننده به لفظ مفروض است: فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل «بسپار» را به جای پلیمر انتخاب کرده است.
ج) هنگامی که احتمال خط واژه‌ای بیگانه با یکی از الفاظ فارسی وجود داشته باشد «من» در زبان انگلیسی به معنی آدم و مرد است
د) هنگامی که با زبان فارسی درباره الفاظ زبان فارسی بحث شود: همه می‌دانند که «من» ضمیر اول شخص مفرد است.

خط تیره (ـ)
الف) برای آوردن توضیحی جانبی و تکمیلی که اهمیت آن کمتر از متنی است که قبلاً ذکر شده: شیوا-که تعریفش راشنیده بودی-پزشک اطفال است.
در این حالت اگر جمله‌ای که درون دو خط تیره قرار گرفته در پایان جمله استفاده شود، به جای خط تیره دوم نقطه گذاشته می‌شود: دخترعمویم دیروز از سفر آمد- همان که ماه پیش ازدواج کرد.
ب) برای نشان دادن فاصله بین حروف به جای کلماتی نظیر «تا» و «به»: مسیر تهران- شمال.

سه نقطه (…)
به جای یک یا چند کلمه حذف شده که به توالی آمده‌اند: همه آمده بودند: پسر و دختر و پیر و …

ممیز (/) 
ممیز را در دو مورد به کار می‌برند:
الف) برای جدا کردن روز و ماه و سال در تاریخ‌ها.
ب) بین صورت‌های مختلف کلمه‌ای که برخی حروفش تغییر کرده است : آمیزه/آمیژه، سپهسالار/ سپاهسالار.

علامت سئوال (؟)
الف) در پایان جمله‌های پرسشی مستقیم در این جمله‌ها کلمات پرسشی از قبیل «آیا» و «کی» و «چه وقت» به کار رفته باشد: یاسمن به مدرسه رفته است؟ آیا یاسمن به مدرسه رفته است؟ یاسمن کی به مدرسه رفته است؟
ب) هنگامی که نویسنده در مورد نکته‌ای تردید داشته باشد. در این صورت علامت سئوال داخل پرانتز می‌آید: نخستین جام جهانی فوتبال در سال ١٩٣۴(؟) برگزار شد.

علامت تعجب(!)
علامت تعجب در پایان کلمات و جملاتی می‌آید که احساسات فرد را نشان می‌دهد. این احساسات شامل تعجب، تحسین، تمسخر،خشم، درد و رنج و افسوس هستند. علامت تعجب را به هنگام دعا و امر نیز به کار می‌برند: تعجب و تحسین و تمسخر: چه آتابی! عجب پسری! اخلاقش چه خوب بود! خشم: گم شو! درد: سرم داره میترکه!
دلم گرفته! خدا خیرت بده! بیا اینجا!

ستاره (∗)
ستاره علامت ارجاع دادن به زیرنویس است.